Birinchi marta "uzbek" so'zi ishlatilgan Qur'on topildi: 700 yillik qo'lyozma.

Turkiyada Sulaymoniy kutubxonasida hozirgi kunda restoratsiya jarayonida bo'lgan Qur'on qo'lyozmasi topildi.

Ushbu Qur'on 1318 yilda Oltin O'rda xoni — Uzbek-xonining buyrug'i bilan oltin varaqalarga yozilgan bo'lib, u Mo'g'ul imperiyasidan keyin saqlanib qolgan asosiy mushxaf hisoblanadi. Turkiy professor Emek Ushenmezning ta'kidlashicha, qo'lyozma 1475 yilda Qrimga yurishdan keyin osmon sultoni Fatih Sulaymon tomonidan Istanbulga olib kelingan.

«Bu Mo'g'ul davrida yozilgan birinchi to'liq Qur'on bo'lib, unda "uzbek" ismi zikr etilgan. Uzbek-xon Qur'onining barcha jildlari oltin bilan bezatilgan, u Oltin O'rda da oltin qog'ozga muhaqqa uslubida yozilgan va deyarli bugungi kungacha saqlanib qolgan. O'sha davrning kaligrafchilari yuqori malakali ustalar bo'lib, ularning ishlari noziklik va aniq sifat bilan ajralib turardi. Uzbek-xon Qur'onida murakkab dekorativ elementlar, geometrik va gullab-yashnayotgan naqshlar namoyish etilgan. Ushbu elementlar qo'lyozmaning vizual jozibasini oshiradi va o'sha davrdagi san'at uslublarini ko'rsatadi. Aynan murakkab texnologiya va o'sha davrdagi ilg'or usullar ushbu mushxafni bugungi kunda nihoyatda noyob qiladi», — dedi professor Emek Ushenmez.

Xabar qilinishicha, ushbu qo'lyozma islom madaniyati va ta'limi uchun alohida ahamiyatga ega. Bundan tashqari, u diniy matnlarni saqlash va musulmon jamoalari orasida savodxonlikni oshirish uchun xizmat qilgan. Hozirda O'zbekistondagi Islom tsivilizatsiyasi markazi hamda O'zbekistonning madaniy merosini o'rganish, saqlash va targ'ib qilish bo'yicha Jahon jamiyati ushbu noyob qo'lyozmani restoratsiya qilish va uning faktisimal nusxalarini yaratish ustida ishlamoqda, maqsad O'zbekistonga qaytarishdir.